Cảng biển là động lực quan trọng của nền kinh tế, xử lý số lượng hàng hóa khổng lồ và là kênh kết nối giao thương chính giữa các quốc gia. Tuy nhiên, sự gia tăng không ngừng của lượng hàng hóa và nhu cầu vận chuyển đòi hỏi sự cải tiến mạnh mẽ về hiệu suất và năng suất khai thác của cảng nói chung và trang thiết bị khai thác nói riêng.
Tự động hóa trang thiết bị khai thác cảng đang nổi lên như một giải pháp tối ưu, hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể, với một số nhìn nhận của Dịch vụ Kỹ thuật Tân Cảng sẽ cung cấp một số góc nhìn liên quan đến tự động hóa ứng dụng trong khai thác cảng.
Một số lợi ích khi tự động hóa trang thiết bị khai thác cảng
Nâng cao năng suất và hiệu quả: Hệ thống tự động hóa giúp tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm thiểu thời gian chờ đợi, và gia tăng tốc độ xử lý hàng hóa. Nhất là đối với những tác vụ có tính chất lặp đi lặp lại nhiều, ít yếu tố bất ngờ cần sự can thiếp và ra quyết định của con người.
Các trang thiết bị tự động hóa một phần hoặc toàn bộ có thể hỗ trợ hoạt động liên tục, không bị giới hạn bởi thời gian có thể cải thiện năng suất khai thác cảng. Hơn nữa, việc tự động hóa còn giúp giảm thiểu sai sót trong quá trình vận hành, nâng cao độ chính xác trong việc sắp xếp và vận chuyển hàng hóa.
Giảm chi phí vận hành: Bên cạnh việc nâng cao năng suất, tự động hóa còn giúp giảm chi phí nhân công, bảo trì, và các chi phí phát sinh khác. Việc tự động hóa toàn bộ hay một phần sẽ giúp tiết kiệm chi phí lương và phúc lợi phải trả cho người lao động.
Giảm thời gian chết đến từ công tác bảo dưỡng: Trang thiết bị khai thác ngày này như các dòng cẩu STS hay RTG đang được điện khí hóa dần theo thời gian kèm với đó tạo ra sự thuận lợi trong công tác tự động hóa một phần hay toàn bộ cho các trang thiết bị này do các cảm biến, thiết bị điều khiển vận hành chủ yếu bằng điện sẽ tạo ra sự chính xác, ổn định, ít hao mòn hơn đáng kể khi khai thác.
Đảm bảo an toàn lao động: Việc tự động hóa cũng kéo theo việc giảm nguy cơ tai nạn lao động phát sinh khi loại bỏ yếu tố con người trong vận hành và thao tác hoặc tăng cường khả năng nhận thức của người vận hành đối với môi trường xung quanh
Thách thức trong quá trình tự động hóa trang thiết bị khai thác cảng
Chi phí đầu tư ban đầu cao: Hệ thống tự động hóa trang thiết bị nói chung và trang thiết bị khai thác cảng nói riêng đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu lớn về cả phần cứng lẫn phần mềm và cả chi phí thuê chuyên gia nước ngoài để đảm kỹ thuật cho trang thiết bị trong thời gian đầu.
Đồng thời việc lựa chọn các thiết bị tự động hóa phù hợp và đảm bảo tính tương thích với cơ sở hạ tầng và trình độ nhân lực hiện tại ở các cảng là rất quan trọng và là một thách thức lớn đối với những nước chưa có nền khoa học công nghệ còn thấp.
Nguồn nhân lực có kỹ năng: Việc vận hành và bảo trì các hệ thống tự động hóa đòi hỏi nguồn nhân lực có kỹ năng chuyên môn cao, thời gian đầu các cảng sẽ phụ thuộc vào việc chuyển giao công nghệ từ nhà sản xuất, đào tạo và nâng cao kỹ năng cho đội ngũ vận hành, sửa chữa và bảo dưỡng trang thiết bị.-
Rủi ro cảng biển phải đối mặt khi tiến hành tự động hóa
Thay đổi quy trình vận hành: Tự động hóa đòi hỏi sự thay đổi đáng kể trong quy trình vận hành cảng. Cảng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, có kế hoạch chuyển đổi từ hệ thống vận hành truyền thống sang hệ thống tự động, điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận khác nhau. Cần có sự điều chỉnh về quy trình làm việc và cách thức quản lý.
Nhân sự dần có tư duy phụ thuộc vào công nghệ: Tự động hóa là một xu hướng không thể đảo ngược tuy nhiên việc tự động hóa có thể tạo ra sự phụ thuộc của doanh nghiệp vào công nghệ điều này về lâu về dài nếu doanh nghiệp không điều phối nhân lực hiệu quả sẽ làm xói mòn kỹ năng nghề nghiệp của nhân sự, trong trường hợp trang thiết bị hỏng hóc cần điều khiển thủ công sẽ dẫn đến khó khăn trong khai thác.
Phụ thuộc vào đơn vị cung ứng trang thiết bị: Trang thiết bị khai thác cảng tự động vẫn là một mảng tương đối mới trên thị trường đồng nghĩa với việc cảng sẽ không có nguồn cung ứng vật tự, phụ tùng đa dạng so với những trang thiết bị phổ thông đang có sẵn. Điều này vô hình chung khiến cảng bị phụ thuộc vào đơn vị cung ứng trang thiết bị gây khó khăn trong khâu sản xuất.
Nhà sản xuất trang thiết bị đến chủ yếu từ những nước thuộc bán cầu phía Bắc: Điều này tương đương với việc trang thiết bị được thiết kế thiếu tính tương thích với điều kiện khai thác và điều kiện khí hậu ở những nước nhiệt đới như Việt Nam. Đặc thù khai thác ở Việt Nam đó là tận dụng trang thiết bị, vận hành trang thiết bị ở mức tối đa công năng.
Tự động hóa trang thiết bị khai thác cảng là một xu hướng tất yếu để nâng cao năng suất và hiệu quả trong ngành vận tải biển. Mặc dù có những rào cản và rủi ro cần được xem xét, nhưng lợi ích mang lại là rõ ràng. Các cảng biển cần có chiến lược cụ thể, kế hoạch đầu tư, đào tạo nhân lực, và sự phối hợp chặt chẽ để tận dụng tối đa tiềm năng của tự động hóa, tạo ra một ngành cảng biển hiện đại, hiệu quả, và bền vững hơn.
